Μεταρρύθμιση ναι, όχι αμερικανοποίηση της ανώτατης παιδείας

ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΓΡΗΓΟΡΑΚΟΥ *

Στη Βίβλο όλα ξεκίνησαν εκ του μηδενός και ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο και εγένετο φως. Κάτι παρόμοιο προσπαθεί σήμερα το υπουργείο Παιδείας με την τριτοβάθμια εκπαίδευση. 

Κυκλοφόρησε κάποιες προτάσεις 23 πυκνογραμμένων σελίδων, στις oποίες καταβάλλεται η προσπάθεια κατάργησης πανεπιστημιακών τμημάτων και τμημάτων ΤΕΙ.

Οι συγγραφείς νομίζουν πως βρίσκονται σε μια κοινωνία ανάλογη της Αμερικής.

Σίγουρα, τα ελληνικά πανεπιστήμια χρήζουν πολλών αλλαγών, αλλά είναι τα ιδρύματα εκείνα που παρέχουν τις αναγκαίες επιστημονικές γνώσεις, επάνω στις οποίες οικοδομήθηκε η σύγχρονη Ελλάδα (υποδομές, υγεία, εκπαίδευση, πολιτισμός). Κατά συνέπεια, δεν μπορούμε ούτε να τα αγνοούμε ούτε να τα πετροβολούμε. 

Τα ουσιώδη σήμερα προβλήματα των ΑΕΙ/ΤΕΙ συνοψίζονται στα εξής: 

■ Οι εισαγωγικές εξετάσεις εκμηδενίζουν τη «δωρεάν παιδεία». 

■ Πολύ χαμηλό επίπεδο σπουδών. 

■ Ανύπαρκτη σχεδόν χρηματοδότηση για έρευνα. 

■ Χαλαρή έως ανύπαρκτη κεντρική διοίκηση. 

■ Κομματισμός και αυθαιρεσίες των φοιτητών. 

Μπορεί να εισήχθησαν θεωρητικά στα ανώτατα ιδρύματα υποψήφιοι με μισή μονάδα, αλλά αυτό δεν αναιρεί ότι, για να σπουδάσει κανείς στην Ελλάδα, θα πρέπει ο γονιός, κατά τη διάρκεια του λυκείου, να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη. Με δυο λόγια, η παιδεία είναι ταξική. 

Οι σπουδές δεν μπορούν να γίνονται σύμφωνα με τα γούστα των φοιτητών, που πηγαίνουν όποτε θέλουν στις παραδόσεις, αλλά ούτε να μπαίνει ο καθηγητής στο αμφιθέατρο και να έχει απέναντί του 800-1.000 φοιτητές. Επίσης, δεν μπορούν οι φοιτητές να πηγαίνουν στις εξετάσεις όποτε και όσες φορές θέλουν μέχρι να καταφέρουν να αντιγράψουν… 

«Στην Ελλάδα δεν είχα ούτε ένα ευρώ για έρευνα. Εδώ έχω τόσα, ώστε δεν ξέρω πώς να τα αξιοποιήσω», είπε καθηγητής που έφυγε πρόσφατα από ελληνικό πανεπιστήμιο 

και πήγε σε άλλο της Αγγλίας. Η όποια έρευνα γίνεται εδώ διεξάγεται με χρήματα που κατορθώνουν να ξετρυπώσουν οι καθηγητές κάποιων επιστημών αιχμής, από εδώ κι από εκεί. 

Η κεντρική διοίκηση του πανεπιστημίου ρυθμίζει μόνο γενικά θέματα και, παρ' όλο που το πανεπιστήμιο αποτελεί στη χώρα «κράτος εν κράτει», η ουσιαστική διοίκηση 

γίνεται στα τμήματα, όπου οι κομματικοποιημένες ή ομαδοποιημένες γενικές συνελεύσεις αποφασίζουν ό,τι θέλουν. 

Τα πολιτικά κόμματα έχουν βρει στο πανεπιστήμιο «πεδίον δόξης λαμπρόν» και -με μπροστάρηδες τους φοιτητές- οργιάζουν. Το πανεπιστημιακό άσυλο δεν άλλαξε, αλλά ούτε άλλαξε η παντοδυναμία των φοιτητών στις εκλογές των διοικητικών οργάνων και άφησε το ποσοστό συμμετοχής τους στο 80% των μελών ΔΕΠ. Δηλαδή, όπως ήταν… 

Με δεδομένη την τραγική οικονομική κατάσταση της χώρας, και όταν γίνονται περικοπές παντού, είναι αδύνατον να γίνουν άλματα. Το μόνο που θα μπορούσε να βελτιώσει αισθητά την κατάσταση θα ήταν να γίνουν αλλαγές, χωρίς να ξοδευτεί ούτε ένα ευρώ. Αυτό είναι απόλυτα εφικτό, με απλή αναδιοργάνωση των βασικών λειτουργιών. 

Ο χρόνος θα δείξει… 

* Πανεπιστημιακός ΕΚΠ Αθηνών, βουλευτής ΠΑΣΟΚ Λακωνίας 

Δημοσιεύθηκε στον Κόσμο του Επενδυτή 17 – 19/12/2010