...

...

Τετάρτη 29 Δεκεμβρίου 2010

Το 2011 της νέας φτώχειας

Της Ελίζας Παπαδάκη 

 Τι φέρνει στον κόσµο, στην Ευρώπη, στην Ελλάδα, το 2011; Λόγους για να ανησυχούµε συναντάµε άφθονους στο διεθνή Τύπο. Μια πρώτη αφορµή είναι οι τιµές: ξεπέρασε πάλι τα 90 δολάρια το βαρέλι πετρέλαιο, στα ύψη το βαµβάκι, το στάρι, το καλαµπόκι, βασικές πρώτες ύλες ανατιµήθηκαν κάπου 25% µέσα στο τελευταίο εξάµηνο, διαπίστωνε προχθές ο γνωστός οικονοµολόγος Πολ Κρούγκµαν από τη στήλη του στους New York Times.

Τρίτη 28 Δεκεμβρίου 2010

Αγνότητα – Διαφθορά

Του Αρχιεπισκόπου Τιράνων, 
Δυρραχίου και Πάσης Αλβανίας 
κ. Αναστασίου
Παιδίον εγεννήθη ημίν» (Ησ. 9:5)

Στη σκληρότητα που δεσπόζει στον κόσμο, ο Λυτρωτής έρχεται ως «παιδίον»· προβάλλοντας από την πρώτη στιγμή την αγνότητα, η οποία συμπυκνώνει μια δυναμική μυστική και αναρίθμητες δυνατότητες. Με αυτή την ήρεμη και άφοβη αθωότητα, ο σαρκωθείς Λόγος του Θεού αντικρύζει, τη γεμάτη πονηρία και ραδιουργία διεφθαρμένη ανθρώπινη πραγματικότητα. «Ακακίας γαρ σύμβολον το αρτιγενές εστί παιδίον· νέα γαρ ώσπερ κτίσις το βρέφος», επισημαίνει ο Αγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας. Το παιδί έχει μια ομορφιά με πρωτόγονη ισχύ, όμως τόσο εύθραυστη.

Τσβετάν Τοντορόφ «Να συμφωνήσουμε σε κοινούς κανόνες για να ζήσουμε μαζί, με σεβασμό στις διαφορές μας»

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΑΚΟΥ

 
Ο Τσβετάν Τοντορόφ
Αν από κάτι κινδυνεύουν οι αξίες πάνω στις οποίες έχουμε θεμελιώσει τις δημοκρατικές ευρωπαϊκές κοινωνίες μας, είναι η παράλογη στάση μας απέναντι στους μετανάστες, λέει ο φιλόσοφος Τσβετάν Τοντορόφ. Μια Ευρώπη που όσο πάει πείθεται ότι πρέπει να προστατευθεί από την επέλαση των βαρβάρων, μπορεί να ξεχάσει ότι στο όνομα της προστασίας της ζωής και των ιδανικών έχουν διαπραχθεί οι μεγαλύτερες βαρβαρότητες

Οι ευθύνες των πολιτών

Tου Πάσχου Μανδραβέλη

Να ξεκινήσουμε από τα πραγματικά στοιχεία: η πολιτική συμμετοχή έχει βάσανα, η πολιτική αποχή είναι εύκολη. Η πρώτη απαιτεί να θυσιάσεις τουλάχιστον ένα πρωινό ανά δύο ή τρία χρόνια, να στηθείς στην ουρά και να ψηφίσεις. Αφήστε, δε, που χρειάζεται κι ένα σχετικό διάβασμα (έστω των «κακών» εφημερίδων) να δεις και να συγκρίνεις προτάσεις. Η δεύτερη είναι πολύ πιο απλή: αράζεις στην παραλία, πετάς κι έναν αφορισμό του στυλ «εμένα δεν με εκφράζει κανένας» και νομίζεις ότι ξεμπέρδεψες. Εκ των πραγμάτων λοιπόν η ροπή κάθε ανθρώπου πρέπει να είναι προς την αποχή. Η συμμετοχή έχει άμεσο κόστος και πολύ μακροπρόθεσμο όφελος, ενώ η αποχή έχει άμεσο όφελος και πολύ μακροπρόθεσμο κόστος.

Αντιπαράθεση κυβέρνησης - πανεπιστημιακής «κοινότητας»: Τύπος ή ουσία;

Της Τασίας ΤΣΑΤΣΟΥΛΗ*

Στους κόλπους των πανεπιστημιακών και ειδικότερα στα λεγόμενα αυτοδιοικητικά όργανα των Πανεπιστημίων έχει ξεκινήσει η συζήτηση - αντιπαράθεση με τις προτάσεις της κυβέρνησης για τις νέες αντιδραστικές ανατροπές στο χώρο της ΑΕ. Έχει μια σημασία να παρακολουθήσει κανείς το εύρος και τη διακύβευση αυτής της αντιπαράθεσης.

Αριστερά και μνημόνιο

Του Αλέξη Π. Μητρόπουλου 

Στην ιστορία των λαών υπήρχαν πάντοτε κρίσιμες στιγμές, κατά τις οποίες η εξάντληση των ορίων του συστήματος και η διάνοιξη μεγάλων ρωγμών στο θεσμικό εποικοδόμημα ήταν έκδηλες. Σε τέτοιες στιγμές η παραγωγική βάση και οι εξ αυτής απορρέουσες κοινωνικές σχέσεις αποστασιοποιούνται αισθητά ή αποκόπτονται από τις διευθυντικές ελίτ. Είναι η λεγόμενη «αναντιστοιχία» της βάσης προς τους θεσμούς.

Δευτέρα 27 Δεκεμβρίου 2010

Ζώντας μαζί με τους ξένους

Από τον ΘΑΝΑΣΗ ΓΙΑΛΚΕΤΣΗ 


Ο Ζίγκμουντ Μπάουμαν
Ζίγκμουντ Μπάουμαν: «Οφείλουμε να περάσουμε από τη στάση της ανεκτικότητας απέναντι στους ξένους σε ένα ανώτερο επίπεδο, δηλαδή σε μια στάση αλληλεγγύης» 
Το ακόλουθο κείμενο του Πολωνού κοινωνιολόγου Ζίγκμουντ Μπάουμαν είναι απόσπασμα παρέμβασής του σε θεωρητικό συμπόσιο με θέμα την ενσωμάτωση των μεταναστών, που έγινε στο Ρίμινι τον Νοέμβριο του 2009.

Η τροφή είναι σαν την αγάπη…

Η Terra Madre 2010 συγκέντρωσε στο Τορίνο 5.000 καλλιεργητές και παραγωγούς από 160 χώρες, ανάμεσα τους μια μικρή αλλά σημαντική ελληνική αντιπροσωπεία, με εμπνευστή τον νεαρό Θρακιώτη εθνοβοτανολόγο Παύλο Γεωργιάδη

Τι κοινό έχουν μεξικάνοι campesinos και γάλλοι σεφ, μογγόλοι βοσκοί και πανεπιστημιακοί του Berkeley με βιετναμέζους ψαράδες, ιταλούς οινοπαραγωγούς, ελαιοπαραγωγούς απάτη Θράκη; Όλοι τους διαφορετικοί, όλοι μοναδικοί, όλοι ενωμένοι για τον ίδιο σκοπό: την περιφρούρηση της απόλαυσης μέσω της προστασίας της βιοποικιλότητας και των διατροφικών παραδόσεων της Γης που προωθεί το παγκόσμιο κίνημα του Slow Food και της Terra Madre.

Επιπτώσεις σε υγεία και περιβάλλον από πιθανές ενεργειακές επενδύσεις στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη

Του Θ.Κ. Κωνσταντινίδη
Αν. Καθηγητής Ιατρικής Σχολής ΔΠΘ


Τα ενεργειακά θέματα και οι πιθανές επιπτώσεις τους στην υγεία των πολιτών και του περιβάλλοντος, φαίνεται ότι απασχολούν πλέον καθημερινά τους πολίτες της περιοχής της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Οι αγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου στην περιοχή της Θράκης, οι γεωτρήσεις πετρελαίου στη θαλάσσια περιοχή της Θάσου, καθώς και οι συζητήσεις για ανθρακική μονάδα στην Καβάλα και καύση για ηλεκτροπαραγωγή των κοιτασμάτων λιγνίτη και τύρφης της πεδιάδας Δράμας, Καβάλας και Σερρών, είναι σαφές ότι αποτελούν κίνδυνο τόσο για το περιβάλλον (ατμόσφαιρα, ύδατα, εδάφη, οικοσύστημα), όσο και για την υγεία του γενικού πληθυσμού και των εργαζομένων.

Οικολόγοι - Πράσιμοι ΥΠΟΜΝΗΜΑ για την Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της εταιρείας ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ ΑΕ

Το παρόν ΥΠΟΜΝΗΜΑ αναφέρεται στην Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων των Μεταλλευτικών-Μεταλλουργικών Εγκαταστάσεων της εταιρείας «Ελληνικός Χρυσός» στη Χαλκιδική. Η ονομασία του έργου είναι «Εκμετάλλευση Κοιτασμάτων Μεταλλείων Κασσάνδρας» και βρίσκεται στη βορειοανατολική Χαλκιδική.

Περιφερειακός ή δακτύλιος Αλεξανδρούπολης ένα έργο που πρέπει να επανασχεδιαστεί

Του Δημήτρη Τασμαλή

Γεφύρι της Άρτας έχει καταντήσει η δημιουργία του περιφερειακού δρόμου της πόλης μας, καθόσον δεν έχει ξεκινήσει μέχρι και σήμερα η διαδικασία δημοπράτησης. Σύμφωνα με τη υπάρχουσα μελέτη, ο δρόμος αυτός ξεκινάει δυτικά από τα εργατικά σχεδόν στα όρια του σχεδίου πόλεως απέναντι από τον ΕΟΤ, διασχίζει τα στρατόπεδα και τέμνει το στρατόπεδο Ζήση και μετά από εκεί και πέρα ανατολικά ακολουθεί το σχέδιο πόλης και κατεβαίνει στη γέφυρα Μαΐστρου.

Ο «Καλλικράτης» και οι πολεοδομικές αρμοδιότητες

Του ΔΗΜΗΤΡΗ Γ. ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΟΠΟΥΛΟΥ*

Εδώ και δεκάδες χρόνια η Διοίκηση (εκτελεστική εξουσία, εκάστοτε κυβέρνηση) με διάφορους πολεοδομικούς νόμους έχει κρατήσει όλες τις πολεοδομικές αρμοδιότητες που συνεπάγονται πολιτικό όφελος και εκείνες που έχουν πολιτικό κόστος (ιδιαίτερα την εφαρμογή των σχεδίων) τις έχει μεταβιβάσει στην τοπική αυτοδιοίκηση.

Πώς φτάσαμε στη σημερινή κρίση

Του ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΟΣ ΜΑΡΑΒΕΓΙΑ*


Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '90, οι περισσότεροι ειδικοί θεωρούσαν ότι οι λιγότερο αναπτυγμένες χώρες της Ε.Ε. (Ελλάδα, Πορτογαλία, Ιρλανδία, Ισπανία) μπορεί να ήθελαν να συμμετάσχουν στην νομισματική ένωση (ευρωζώνη) αλλά σε καμιά περίπτωση δεν θα μπορούσαν να εκπληρώσουν τα κριτήρια της ονομαστικής σύγκλισης (πληθωρισμός, δημοσιονομικό έλλειμμα, χρέος) που επέβαλε η Συνθήκη Μάαστριχτ.

Τα σκουπίδια μας, που μας πνίγουν

Του Γιώργου Δεμερίδη*

Η διαχείριση των στερεών αστικών απορριμμάτων δηλαδή των σκουπιδιών έχει αντιμετωπισθεί  εδώ και πολλά χρόνια από τα κράτη της δυτικής  Ευρώπης. Η  μέθοδος είναι γνωστή, και στη χώρα μας ονομάζεται ανακύκλωση. Ο όρος αυτός τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιείται κατά κόρο  από τις οικολογικές οργανώσεις και από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, (εφημερίδες, ραδιόφωνα, τηλεοράσεις κλπ). Όλες οι περιβαλλοντικές κινήσεις στην Ελλάδα συνεχώς προβάλλουν το την ανάγκη για την ανακύκλωση. Είναι ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα για την δημόσια υγεία και για την προστασία της φύσης.

Ο Επενδυτικός Νόμος βασικό εργαλείο για να σπάσουμε τον φαύλο κύκλο της κρίσης

Του Μιχάλη Χρυσοχοϊδη*


Η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Η οικονομική ανάπτυξη της χώρας αποτελεί όρο εθνικής επιβίωσης και αναγκαία προϋπόθεση για την έξοδο της χώρας από την κρίση. Στη συγκυρία αυτή η προάσπιση του δημοσίου συμφέροντος προϋποθέτει την κατάθεση συγκροτημένων και ρεαλιστικών προτάσεων για την επανεκκίνηση και την ανάκαμψη της οικονομίας. Δεν υπάρχουν περιθώρια για εύκολη ρητορεία και ανέξοδες συνταγές πολιτικής.

«Η δημοκρατία σήμερα απαξιώνεται»

Η χρεοκοπία του ορθού λόγου, η οικονομική κρίση, ο φασισμός και ο ναζισμός 
προβληματίζουν τον ιστορικό Ρόμπερτ Πάξτον

Συνέντευξη στον Ηλία Mαγκλίνη

Ο Ρόμπερτ Πάξτον
Ο ιστορικός Ρόμπερτ Πάξτον μας υποδέχεται σε ένα τυπικό νεοϋορκέζικο διαμέρισμα, κοντά στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια. Το προηγούμενο απόγευμα, μια έκθεση στο μουσείο Γκούγκενχαϊμ μας έβαλε για τα καλά στο πνεύμα του αντικειμένου που μελετά: του φασισμού. Τίτλος της έκθεσης, «Χάος και κλασικισμός: Η τέχνη στη Γαλλία, την Ιταλία και τη Γερμανία, 1918-1936». Η χρεοκοπία του ορθού λόγου, η οικονομική κρίση και τα ζοφερά παρεπόμενά τους: ο φασισμός και ο ναζισμός.
«Σε εποχές οικονομικής κρίσης, υπάρχει πάντα ο πειρασμός να καταφύγουμε σε ολοκληρωτισμούς», λέει ο βετεράνος καθηγητής ιστορίας. «Η δημοκρατία απαξιώνεται. Δεν ευθύνεται όμως το πολίτευμα, αλλά το ότι οι κυβερνήσεις άφησαν ανεξέλεγκτες τις τράπεζες. Η ελληνική κυβέρνηση απέκρυψε στοιχεία από την Ευρωπαϊκή Ενωση, σωστά; Πρόκειται λοιπόν για κακή διακυβέρνηση, η οποία συγκαλύπτει καταχρήσεις - κάτι που φυσικά συνέβη και στην Αμερική».

Κυριακή 26 Δεκεμβρίου 2010

Σλαβόι Ζίζεκ: «Ζώντας στην εποχή των τεράτων»

Το blog Aformi βρέθηκε στη διάλεξη που έδωσε ο Σλοβένος φιλόσοφος Σλάβοϊ Ζίζεκ στο Πολυτεχνείο, στις 19 Δεκεμβρίου, με θέμα την οικονομική κρίση, την Ευρώπη και τον κομμουνισμό.

Η κρίση, η Ευρώπη, ο κομμουνισμός 
Διάλεξη του Σλάβοϊ Ζίζεκ, Αθήνα, 19 Δεκεμβρίου 2010
Λέγεται ότι στην Κίνα, αν πραγματικά μισούν κάποιον, η κατάρα που του εκτοξεύουν είναι: «Είθε να ζήσεις σε ενδιαφέροντες καιρούς»! Στην ανθρώπινη ιστορία, «ενδιαφέροντες καιροί» είναι, στην πραγματικότητα, εποχές αναταραχών, πολέμων και σύγκρουσης για την εξουσία, με βαριές συνέπειες για εκατομμύρια αθώους. Σήμερα, είναι φανερό ότι πλησιάζουμε μια νέα εποχή για την οποία θα αρμόζει η περιγραφή «ενδιαφέροντες καιροί».

Μία συζήτηση με τον Κορνήλιο Καστοριάδη

Ο Κορνήλιος Καστοριάδης γεννήθηκε το 1922 στην Κωνσταντινούπολη και υπήρξε ένας φιλόσοφος που το έργο του μέσα από την διεπιστημονικότητα και την πολυεδρικότητα του κατάφερε να είναι οικουμενικό. Η συμμετοχή του σε ποικίλες πολιτικές και φιλοσοφικές συγκρούσεις αλλά και η σύζευξη γνωστικών πεδίων όπως της φιλοσοφίας, της πολιτικής, της ψυχανάλυσης, της οικονομίας, της βιολογίας τον καθιστούν έναν από τους σημαντικότερους φιλοσόφους του 20ου αιώνα. Έφυγε από τη ζωή στις 26 Δεκεμβρίου του 1997.

Κορνήλιος Καστοριάδης: Μια πνευµατική βιογραφία 
Ο Κ. Καστοριάδης µιλά για την πολιτική του στράτευση, αναλύει τη σκέψη του, µιλά για την Ελλάδα, το '68, το µαρξισµό. Επίσης µιλούν οι Ζακ Λακαριέρ και Ντανιέλ Κον Μπεντίτ. Το έργο του Κορνήλιου Καστοριάδη, η πνευµατική του διαδροµή είναι σε όλους λίγο-πολύ γνωστή.

Μεταλλευτικές δραστηριότητες καταστρέφουν τη ζωή στην ελληνική ύπαιθρο

Εδώ και καιρό έχει ξεκινήσει ο αγώνας των τοπικών κοινωνιών ενάντια στις μεταλλευτικές δραστηριότητες. Ένας αγώνας χωρίς τέλος, εφόσον δραστηριότητες που στρέφονται κατά του περιβάλλοντος γίνονται ακόμα και με τη συνενοχή πολιτικών παραγόντων. Με αφορμή την εκδήλωση «Μεταλλευτικές δραστηριότητες ή προστασία περιβάλλοντος» που πραγματοποιείται το Σάββατο 18 Δεκέμβρη στο «Βοτανικό Κήπο», το tvxs περιγράφει το κυνήγι θησαυρού εις βάρος της ζωής κατοίκων της υπαίθρου.
Τοπικές κοινωνίες, κινήσεις πολιτών και οικολογικές οργανώσεις τάσσονται ενάντια στο κατεστημένο που επιτρέπει την εξόρυξη ορυκτών και μετάλλων, προσφέροντας σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα αδειοδότηση επενδυτικών σχεδίων με αμφίβολη οικονομική βιωσιμότητα και αρνητικές επιπτώσεις για το περιβάλλον και την υγεία των κατοίκων της γύρω περιοχής.

Από το "δεν έχουμε πετρέλαιο" στο "Κολυμπάμε στο πετρέλαιο"

ΤΟΥ Δ. ΜΠΑΜΠΑΣΙΚΑ*

Πολλά ακούγονται και γράφονται τελευταία για την πετρελαιοπιθανότητα περιοχών της χώρας μας. Αν γυρίσουμε όμως λίγο πίσω, θα δούμε ότι είχε προηγηθεί μια πλήρης απαξίωση της έρευνας υδρογονανθράκων για πάνω από 15 χρόνια. Το θέμα είχε επίσης υποβαθμιστεί και από το σύνολο σχεδόν των ΜΜΕ.
Σημειώνω μερικές εξαιρέσεις μεταξύ των ελαχίστων: Από το περιοδικό "Ενέργεια" Απρίλιος του 2001, όπου μεταξύ άλλων ο εκδότης του σε άρθρο με τίτλο: "Σε απαξίωση η έρευνα υδρογονανθράκων στη χώρα μας" έγραφε: "...Η υπόθεση της έρευνας και εκμετάλλευσης του πετρελαϊκού δυναμικού της Ελλάδας είναι μία εξόχως σοβαρή υπόθεση για ν' αφεθεί στην τύχη της και στις όποιες προθέσεις και σχέδια ελληνικών και ξένων συμφερόντων".

Τα περιθώρια αύξησης των εσόδων είναι μεγάλα

ΤΟΥ ΜΑΝΟΛΗ Γ. ΔΡΕΤΤΑΚΗ*

Στη μετά Μνημόνιο εποχή η κυβέρνηση, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της μείωσης του δημόσιου ελλείμματος, έχει δεσμευτεί, εφαρμόζει και θα συνεχίσει να εφαρμόζει μια πολιτική που υπαγορεύεται από την τρόικα και επικεντρώνεται περισσότερο στη μείωση των δαπανών απ’ ό,τι στην αύξηση των εσόδων.

Να αποβιώσει το κράτος για να επιβιώσουν οι συντεχνίες;

Του ΓΙΩΡΓΟΥ Χρ. ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥ

Εµένα βασικά δεν µου αρέσουν τα «κλειστά» κανενός είδους. Οι περιορισµοί γενικά. Το θέλω να κάνω αυτό ή εκείνο, αλλά δεν µπορώ να το κάνω, επειδή κάποιος που α) είναι γεννηµένος από τζάκι, β) έχει µπάρµπα στηνΚορώνη, τη Μεθώνη, δεν θυµάµαι ακριβώς, γ) είναι πιο όµορφος, πιο λεπτός, ξανθός, ευκίνητος, διαθέτει γωνιώδες πρόσωπο, θεληµατικό πιγούνι και δεν ξέρω τι άλλο, δεν µου το επιτρέπει, διότι φρόντισε να θωρακίσει την παρουσία του µε νόµους και διατάξεις, µε χαλάει άσχηµα. Σε δηµοκρατία ζούµε, Σύνταγµα έχουµε και µάλιστα από τα καλύτερα του κόσµου, γιατί πρέπει να υπάρχουν αυτές οι εξαιρέσεις;

Το κόστος και το όφελος σε μια οικονομία

Του Πάσχου Mανδραβέλη

Υπήρχε μια εποχή που τα πράγματα ήταν απλά. Μεγάλα ιδεολογικά σχήματα, που είχαν στο κέντρο τους απόλυτες όσο και ασαφείς αλήθειες (π. χ. Θεός, πατρίδα, φυλή, αταξική κοινωνία κ. λπ.), μπορούσαν να κινητοποιήσουν μεγάλες μερίδες πληθυσμών προς ένα σκοπό. Το κίνητρο κάθε ατόμου ξεχωριστά για να εργασθεί (άρα να έχει προσωπικό κόστος) προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση είχε στον πυρήνα του κάτι μεταφυσικό. Ολες αυτές οι μεγάλες έννοιες δεν ήταν σαφώς προσδιορισμένες και, ως εκ τούτου, ποτέ κανείς δεν ήξερε πότε θα έρθει το πλήρωμα του χρόνου. Απλώς κυριαρχούσε η πίστη πως υπάρχει μια προδιαγεγραμμένη πορεία προς το καλό κι άπαντες όφειλαν να την ακολουθήσουν, ώστε αυτή η πορεία να επιταχυνθεί.

ΑΝΑΠΤΥΞΗ: Η ΕΠΩΔΥΝΗ ΕΠΙΛΟΓΗ - Η έξοδος της χώρας από την κρίση θα εξαρτηθεί από την ποιότητα των επενδύσεων

ΤΑΣΟΣ ΓΙΑΝΝΙΤΣΗΣ 
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

Η «ανάπτυξη» έχει αναδειχθεί σήμερα ως κρίσιμος όρος του στοιχήματος των διεθνών χρηματοοικονομικών κερδοσκόπων για την επιτυχία ή την αποτυχία του προγράμματος σταθεροποίησης στην Ελλάδα. Η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να δώσει μάχη και να δείξει ότι αργά αλλά σταθερά είναι σε θέση να κερδίσει στη διαδικασία αυτή. Κατ’ αρχάς γιατί ανάπτυξη θα σήμαινε ανακατάκτηση της μείωσης του βιοτικού επι πέδου και της απασχόλησης που προ κάλεσε η κρίση. Δεύτερον, γιατί έτσι θα κερδιζόταν ένα τεράστιο κεφάλαιο αξιοπιστίας στην Ευρώπη και διεθνώς, που θα αποζημίωνε πολλαπλά τη χώρα για όσα θα έχει περάσει. Τρίτον, γιατί σε κάποια φάση μιας τέτοιας πορείας θα άρχιζαν πιθανότατα να προσελκύ ονται σημαντικές επενδύσεις, που θα επιτάχυναν τη διαδικασία εξόδου από την κρίση.

Δύσκολες απαντήσεις

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ

Και οι βουλευτές της συμπολίτευσης, που ψήφισαν τον «μνημονιακό προϋπολογισμό» του 2011 με «μισή καρδιά», αλλά και οι βουλευτές της αντιπολίτευσης, που είχαν την... ασφαλή «πολυτέλεια» να μην τον ψηφίσουν, ξέρουν ότι με βάση την κατάσταση της χώρας και τους ευρωπαϊκούς συσχετισμούς δεν υπήρχε άλλος ρεαλιστικός δρόμος. Μικροαλλαγές ή καλύτερες «ισορροπίες» πιθανώς να ήταν εφικτές, χωρίς όμως να αλλάζει η γενική κατεύθυνση.

Οι αποσιωπήσεις της διακήρυξης

Της Μαρίας Ρεμπούση*

Η απόφαση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος να απευθυνθεί στον «λαό» για την κρίση καθώς και ο τρόπος με τον οποίο την πραγματοποίησε έρχονται να προστεθούν σε μια σειρά πολιτικών παρεμβάσεων της Εκκλησίας που τείνουν να γίνουν συστημικό φαινόμενο της πολιτικής ζωής της χώρας.
Με διάφορα προσχήματα που προσαρμόζονται στον πνευματικό ρόλο της Εκκλησίας έτσι όπως οι ίδιοι οι ιεράρχες τον αντιλαμβάνονται, η Ιερά Σύνοδος παραβιάζει συστηματικά τη σιωπή που αρμόζει στη διακηρυγμένη αποστολή της.

Ο προϋπολογισμός της συμφοράς

Του Σ. Κούλογλου

Η υπερψήφιση του προϋπολογισμού είναι μάλλον η πρώτη της νέας σειράς από δοκιμασίες που θα περάσει η κυβέρνηση, παρά το αίσιο τέλος των συνεχών περιπετειών της. Για πολλούς βουλευτές του ΠΑΣΟΚ ήταν η τελευταία φορά που ψήφισαν υπέρ κυβερνητικών μέτρων, χωρίς να ερωτηθούν τουλάχιστον, όπως άλλωστε δηλώνουν οι ίδιοι στο Tvxs.

Το Υπουργείο Παιδείας και o Τζωρτζ Όργουελ

Του Γιώργου Αγγελόπουλου*

Η οργάνωση του πολιτικού και πολιτειακού συστήματος των αστικών δημοκρατιών βασίζεται σε αρχές που προκύπτουν από κοινωνικές συγκρούσεις και συναινέσεις. Στις περισσότερες αστικές δημοκρατίες η εξουσία κατανέμεται σε θεσμούς των οποίων η λειτουργία καλείται να υπηρετήσει συγκεκριμένες αξίες. Υπάρχει, για παράδειγμα, ένα δικαστικό σώμα που υπηρετεί τη δικαιοσύνη, ένα υπουργείο που υπηρετεί το αγαθό της υγείας των πολιτών, ένα υπουργείο που υπηρετεί προνομιακά τις αξίες της παιδείας και του Ορθού λόγου.

Τίνος είναι το κράτος, βρε παιδιά;

Του ΝΙΚΟΥ ΚΟΤΖΙΑ*

Στην Ελλάδα το κράτος που συγκροτήθηκε μετά την Επανάσταση του 1821 ήταν σαφώς πιο μικρό από τον χώρο όπου έκανε ο ελληνικός καπιταλισμός την πρωταρχική του συσσώρευση. 
Αφού έλληνες έμποροι, εφοπλιστές και βιοτέχνες κινούνταν με άνεση και πετυχημένα σε όλο το μήκος και το πλάτος της αγοράς της οθωμανικής αυτοκρατορίας και όχι μόνο. Το νεοελληνικό κράτος έφερε πάνω του τη σφραγίδα των κομματαρχών της «παλιάς Ελλάδας». Τη σφραγίδα της μεταπρατικής ελληνικής αστικής τάξης. Του ελέγχου του ξένου παράγοντα.

Πού πηγαίνει η Ευρώπη;

Του ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΟΣ ΜΑΡΑΒΕΓΙΑ

Οι περισσότεροι πολίτες των χωρών-μελών που έχουν επωφεληθεί από τη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης πίστευαν ότι η ενοποίηση της Ευρώπης μόνο θετικές επιδράσεις θα είχε για όλους. 
Όμως, τον τελευταίο καιρό βλέπουν όλο και περισσότερο ότι η ευρωπαϊκή ενοποίηση, στην πιο προχωρημένη της μορφή, που είναι η ευρωζώνη, όχι μόνο δεν είναι επωφελής γι' αυτούς, αλλά, αντίθετα, επιφέρει δεινά. Οι σκέψεις αυτές κυριαρχούν και στους πολίτες των πλουσιότερων χωρών του ευρωπαϊκού βορρά και, πολύ περισσότερο, σ' αυτούς του φτωχότερου νότου, με διαφορετικό βέβαια τρόπο.

Η υποταγή στην αγέλη

Από τον ΘΑΝΑΣΗ ΓΙΑΛΚΕΤΣΗ

Πριν από 80 χρόνια εκδόθηκε το περίφημο έργο του ισπανού φιλοσόφου Ορτέγα ι Γκασέτ (1883-1955) «Η εξέγερση των μαζών» (ελληνική έκδοση: «Δωδώνη», 1972). 
Στο ακόλουθο κείμενό του, που δημοσιεύθηκε στην «El Pais», ο περουβιανός νομπελίστας συγγραφέας Μάριο Βάργκας Λιόσα παρουσιάζει αυτό το κλασικό πλέον έργο, που έχει σημαδέψει την ιστορία της ευρωπαϊκής σκέψης. 

ΓΙΩΡΓΟΣ Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ "Ανοικτή η συζήτηση για τα ευρωομόλογα"

Ύστερα από μήνες αμφιταλαντεύσεων και συζητήσεων, η Ευρώπη έκανε ένα νέο και σημαντικό βήμα. Η θεσμοθέτηση του Μόνιμου Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας θα διασφαλίζει τη χρηματοοικονομική σταθερότητα του συνόλου της ευρωζώνης.
Είναι ένας σταθμός σημαντικός σε έναν αγώνα που ξεκινήσαμε εμείς, με αφορμή τα προβλήματα της δικής μας χώρας.

ΑΛΕΚΑ ΠΑΠΑΡΗΓΑ "Τίποτα στην Ε.Ε. δεν θα μείνει ίδιο"

Ένα είναι βέβαιο. Οτι τα αμέσως επόμενα χρόνια τίποτα απ' ό,τι γνωρίζουμε για την Ε.Ε. δεν θα παραμείνει ίδιο. Για τους εργαζόμενους, για τον ελληνικό λαό και τους λαούς της Ευρώπης δρόμος προς τα πίσω δεν μπορεί να υπάρξει.
Οι εξελίξεις σαρώνουν τα επιχειρήματα, τους ισχυρισμούς, την πολύχρονη πολυδάπανη προπαγάνδα των κάθε είδους υποστηρικτών της Ε.Ε.

ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ: "Χρειάζεται Ευρωπαϊκό Ταμείο για την κοινωνική ανάπτυξη"

Η απόφαση της συνόδου κορυφής, δίνει το έναυσμα για τη μονιμοποίηση «μηχανισμών τιμωρίας» που στόχο έχουν την ένταξη των οικονομιών σε καθεστώς μόνιμης επιτήρησης και λιτότητας αλλά και των κοινωνιών σε καθεστώς μόνιμης έκτακτης ανάγκης.
Μια τέτοια προοπτική δεν μπορεί να νομιμοποιηθεί ερήμην των λαών και να επικυρωθεί χωρίς την προβλεπόμενη διαδικασία των δημοψηφισμάτων. 

Τομάζο Πάντοα Σιόπα: «Οι Ελληνες καταλαβαίνουν ότι τα μέτρα είναι αναγκαία»

Συνέντευξη στον Γ. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ

Τομάζο Πάντοα Σιόπα
Η ΚΡΙΣΗ στην ευρωζώνη θα κρατήσει μερικούς μήνες ακόμη, στην Ελλάδα όμως θα χρειαστούν πολλά χρόνια για να ολοκληρωθεί η προσπάθεια επανόρθωσης της οικονομίας. Αυτό εκτιμά στην τελευταία συνέντευξή του μιλώντας προς «Το Βήμα»
 ο Ιταλός καθηγητής Τομάζο Πάντοα Σιόπα, σύμβουλος του πρωθυπουργού κ. Γ. Παπανδρέου και πρώην υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης Πρόντι, ο οποίος απεβίωσε ξαφνικά το Σάββατο 18 Δεκεμβρίου. Η συνέντευξη, που είχε κλειστεί πριν από περίπου τρεις εβδομάδες, δόθηκε τελικά τηλεφωνικά το πρωί της Παρασκευής
17 Δεκεμβρίου, λίγες ώρες προτού η καρδιά του τον προδώσει την ώρα που παρέθετε δείπνο σε φίλους στο σπίτι του στη Ρώμη.

Ο καπιταλισμός ως θεσμικό κακό: από τον Μαξ Βέμπερ στους επισκόπους της Βραζιλίας

Του Μικαέλ Λεβί*

Υπάρχει μια εμπεδωμένη παράδοση στο δυτικό πολιτισμό, η ηθική κρίση να ερμηνεύεται αποκλειστικά σε συσχετισμό προς την ατομική ευθύνη. Κάθε φορά που κάτι δεν πάει καλά στη σφαίρα της πολιτικής ή της οικονομίας, θεωρείται ότι η αιτία θα πρέπει να αναζητηθεί στη διαφθορά ή στις ανήθικες πράξεις κάποιων προσώπων. Για παράδειγμα, η πρόσφατη οικονομική κρίση προκάλεσε την εμφάνιση ενός πλήθους ηθικολογούντων σχολίων, που κατήγγειλαν την κακή και ανεύθυνη συμπεριφορά των τραπεζιτών και των κερδοσκόπων. Ο κύριος Σαρκοζί και άλλοι πολιτικοί αρχηγοί έγιναν η αιτία να δημιουργηθεί ένα κίνημα προς την ηθικοποίηση του καπιταλισμού.

Απώλεια του δικαιώματος αυτοκτονίας

Του Νίκου Κοτζιά

Ο χρόνος που κυλάει είναι χρόνος προς όφελος των δανειστών της χώρας. Αντίθετα, η Ελλάδα βυθίζεται σε μια όλο και πιο βαθιά ύφεση και το εξωτερικό χρέος της αυξάνει.
Στους μήνες που πέρασαν μετά την υπογραφή του δεύτερου μνημονίου, η Γερμανία και οι γερμανικές τράπεζες απαλλάχθηκαν από το 15% των ομολόγων και άλλων επενδύσεων χαρτοφυλακίου που είχαν από κράτη του ευρωπαϊκού νότου και της Ιρλανδίας. Από αυτή τη σκοπιά, μπορεί κανείς να αναμένει ότι μέχρι το καλοκαίρι του 2011, έναν χρόνο μετά τη συμφωνία του φετινού Αυγούστου, η Γερμανία και οι γερμανικές τράπεζες θα έχουν τακτοποιήσει τα του οίκου τους και θα έχουν απαλλαγεί από τοξικά του νότου.

Η πολιτική της χειραγώγησης ως τηλεθέαμα

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΡΟΥΣΗ*

Γιατί η οικονομική κρίση αντιμετωπίζεται από τους πολίτες παθητικά, προς το παρόν; 
Διότι μεταξύ άλλων η καπιταλιστική πολιτική παραμορφώνεται από την ιδιωτική TV σε θέαμα, κι έτσι δεν γίνεται αντιληπτή στην κοινωνία ως το κύριο αίτιο της κρίσης. 
Η πολιτική του θεάματος αποδομεί το δημόσιο/κοινωνικό και το ανάγει σε θέαμα πολιτικοφανούς περιπτωσιολογίας του ιδιωτικού. Η TV παρουσιάζει την πολιτική ως ένα κοινωνικά ασύνδετο μωσαϊκό ιδιωτικών υποθέσεων αποστειρωμένο από ταξικές αντιθέσεις.

Φασιστικοποίηση του Ελληνικού κράτους

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΡΟΥΣΗ*

Όταν κατά τη διάρκεια της χούντας υποχρεώθηκα να ζητήσω πολιτικό άσυλο στο Βέλγιο, διότι με συνέλαβαν με πλαστό διαβατήριο στα γαλλοβελγικά σύνορα, για να μου το παραχωρήσουν μου ζήτησαν να αποκηρύξω τη βία. Τους απάντησα ότι δεν ήταν δυνατόν να αποκηρύξω μεταξύ άλλων την εκτελεσθείσα φιλοβασιλική, βελγίδα ηρωίδα του Α' Παγκόσμιου Πολέμου Γκαμπριέλ Πετί και τον αντιστασιακό πολεμιστή αρραβωνιαστικό της, Μορίς Γκομπέρ, ούτε τους γονείς μου, που πήραν μέρος στην Εθνική Αντίσταση.

Αγύριστα κεφάλια

του ΘΑΝΑΣΗ ΚΑΡΤΕΡΟΥ*

Μα τι ακριβώς θέλουν αυτοί εκεί στη Fitch, που προειδοποιεί για νέα υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας; Και τι ακριβώς θέλουν εκεί στην Pimco, το μεγαλύτερο επενδυτικό fund στον κόσμο, που προτείνει και προβλέπει αποχώρηση της Ελλάδας από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ευρώ, γιατί αλλιώς θα τη φάει το μαύρο σκοτάδι της χρεωκοπίας και θα θέσει σε κίνδυνο και την Ευρώπη;
Δηλαδή τόση δουλειά για το τίποτε; Τόσος κόπος για να μας δεχτεί και πάλι στους κόλπους της η αγία οικογένεια των αγορών χωρίς αποτέλεσμα;

Η Ελλάδα απέναντι στον λαϊκισμό

Του Χάρη Παυλίδη

Απομένουν μόλις λίγα εικοσιτετράωρα πριν αφήσουμε πίσω μας μια δύσκολη χρονιά για να πάμε να συναντήσουμε μια πιο δύσκολη, αλλά επιπλέον και επικίνδυνη χρονιά. Γιατί, το 2011 θα δοκιμάσει τις αντοχές μας σε πολλά επίπεδα πέραν του οικονομικού, το οποίο είναι σοβαρό και καθοριστικό για τη συνέχεια, αλλά θα τολμούσα να πω ότι λειτουργεί και αποπροσανατολιστικά σε σχέση και με άλλα σοβαρά θέματα, όπως το εθνικό το πολιτικό και το κοινωνικό.