Δύσκολες απαντήσεις

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ

Και οι βουλευτές της συμπολίτευσης, που ψήφισαν τον «μνημονιακό προϋπολογισμό» του 2011 με «μισή καρδιά», αλλά και οι βουλευτές της αντιπολίτευσης, που είχαν την... ασφαλή «πολυτέλεια» να μην τον ψηφίσουν, ξέρουν ότι με βάση την κατάσταση της χώρας και τους ευρωπαϊκούς συσχετισμούς δεν υπήρχε άλλος ρεαλιστικός δρόμος. Μικροαλλαγές ή καλύτερες «ισορροπίες» πιθανώς να ήταν εφικτές, χωρίς όμως να αλλάζει η γενική κατεύθυνση.

Το ερώτημα είναι άλλο: Είναι εφικτοί οι στόχοι που θέτει ο προϋπολογισμός; Μπορούμε να τους «πιάσουμε»; Και το ευρύτερο ερώτημα: «Αν τους πιάσουμε», θα μπορέσει η χώρα -σε συνδυασμό με ό,τι έχουμε να κάνουμε το 2012 και το 2013- να βγει από την κρίση ή θα μπούμε ακόμα πιο βαθιά;

Δυστυχώς, σ’ αυτά τα ερωτήματα δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις. Οι παράμετροι είναι πολλές.

Πρώτα, οι εξασθενημένες ήδη αντοχές της οικονομίας, με την προβληματική παραγωγική βάση της. Πόσο ρεαλιστικό είναι να ποντάρουμε σ’ ένα σχετικά γρήγορο αναπτυξιακό follow - up, που είναι απαραίτητος όρος για να βγούμε από την κρίση; Η αναπτυξιακή... φιλολογία είναι εύκολη. Η ανάπτυξη, όμως, είναι δύσκολη!

Η δεύτερη παράμετρος αφορά την αμφισβητούμενη ικανότητα των κρατικών μηχανισμών να υλοποιήσουν τις σχετικές πολιτικές μέσα στους αναγκαίους χρόνους. Σε περιόδους, μάλιστα, που δεν υπάρχουν περιθώρια μεγάλων πολιτικών διαφοροποιήσεων, η «διαχειριστική επάρκεια» αναδεικνύεται σε «πρωτεύον στοιχείο» για την έκβαση της προσπάθειας. Θα ανταποκριθεί ο κρατικός μηχανισμός;

Η τρίτη παράμετρος αφορά τις κοινωνικές αντιδράσεις. Καθώς οι μεταπολιτευτικοί συσχετισμοί δυνάμεων ανατρέπονται, συρρικνώνονται τα πεδία της «κοινωνικής συναίνεσης» και εντείνονται οι τάσεις «ρευστοποίησης» του πολιτικού σκηνικού. Είναι χαρακτηριστικές οι «αναταράξεις» στην Κοινοβουλευτική Ομάδα της κυβέρνησης και οι ρήξεις στους κομματικούς-συνδικαλιστικούς χώρους τις τελευταίες ημέρες.

Απ’ αυτή την άποψη χαρακτηριστικά είναι δύο γεγονότα. Από τη μια η απαράδεκτη επίθεση στον βουλευτή Κωστή Χατζηδάκη. Οπου το πλέον ανησυχητικό, πέραν όλων των άλλων, είναι ότι ήταν μια αυθόρμητη και μη οργανωμένη εκδήλωση οργής που αφορούσε περισσότερο έναν διακεκριμένο εκπρόσωπο του πολιτικού συστήματος και λιγότερο το συγκεκριμένο πρόσωπο!

Tο άλλο γεγονός είναι το κείμενο της ιεραρχίας, που διαβάστηκε στις εκκλησίες. Η Εκκλησία προφανώς έχει δικαίωμα να ομιλεί και να παρεμβαίνει. Το θέμα είναι τι λέει. Ιδίως όταν έχει «απονομιμοποίηση» ίδια ή και μεγαλύτερη από αυτήν του πολιτικού μας συστήματος. Αποτέλεσμα; Εξαντλήθηκε σ’ ένα «μηχανιστικό», «λαϊκιστικό» και πολιτικά αβαθές «πολιτικάντικο κείμενο», όπου περισσότερο εκτίθεται παρά της δίνει έναν ηγετικό πνευματικό και κοινωνικό ρόλο, που προφανώς επιδιώκει εν μέσω της κρίσης... Ανεξαρτήτως όμως αυτού, αναδεικνύεται η κοινωνική πίεση που «ακουμπά» και την Εκκλησία, παρ' όλο τον «ατυχή τρόπο» με τον οποίο εκφράζεται.

Και τέταρτον και πολύ καθοριστικό είναι τι τελικά θα κάνει η Ευρώπη, καθώς η κρίση είναι και «συστημική» και αφορά την ευρωζώνη και το μέλλον της. Μέχρι τώρα, οι αντιδράσεις της είναι πίσω από τα γεγονότα, προς... ευχαρίστηση των «αγορών», που το εκμεταλλεύονται προς όφελός τους! Το «καλό νέο» είναι ότι ισχυροί παράγοντες της ευρωζώνης το ’χουν αντιληφθεί και κινούνται προς μια πιο ρεαλιστική κατεύθυνση.

Αρα, το αν θα πιάσουμε τους «στόχους» του προϋπολογισμού του 2011 και πολύ περισσότερο αν θα βγούμε από την κρίση είναι ερωτήματα που δεν προσφέρονται για εύκολες απαντήσεις. Το σίγουρο είναι ότι απαιτούνται υψηλού επιπέδου «διαχειριστική ικανότητα» και άλλου τύπου «ευρωπαϊκή βοήθεια».

Δημοσιεύτηκε στο ΕΘΝΟΣ 24/12/2010