Του Νίκου Κοτζιά*
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η εφαρμογή του μνημονίου διέψευσε όλες τις προβλέψεις και προσδοκίες των λογιστών που μας κυβερνούν.
Οι τελευταίοι έχουν πάρει λάθος δρόμο, που, μαζί με την αναποτελεσματικότητα που τους διακρίνει, είναι ό,τι χειρότερο. Το ίδιο θα συμβεί και με τα μέτρα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση την προηγούμενη εβδομάδα. Μόνο που η λογιστική της αντίληψη η οποία υποκαθιστά την πολιτική δεν αφορά, πλέον, μόνο τους μισθούς και τις συντάξεις, αλλά και τα δημόσια περιουσιακά στοιχεία.
Αντίθετα, όποιος ήλπιζε ότι η κυβέρνηση θα εξήγγελλε επιτέλους μέτρα ενάντια στα καρτέλ που είναι η πηγή της μέγιστης διαφθοράς στη χώρα, κάνει λάθος. Οποιος νόμιζε ότι η κυβέρνηση θα λάμβανε μέτρα καταπολέμησης του πληθωρισμού, επίσης θα απογοητεύτηκε. Η Ελλάδα παραμένει η μοναδική χώρα που βρίσκεται σε ύφεση με καλπάζοντα πληθωρισμό σε είδη άμεσης λαϊκής ανάγκης.
Οι πρόσφατες ανακοινώσεις της κυβέρνησης προδιαγράφουν άλλη μια φορά την αποσύνδεση των λογιστικών του χρέους από μία πολιτική ανάπτυξης. Στις ανακοινώσεις δεν υπήρξε ούτε μια λέξη για το πώς η Ελλάδα θα επανακάμψει. Κατά βάθος ο πυρήνας του οικονομικού επιτελείου πιστεύει ότι όλα τα προβλήματα θα τα λύσει η αγορά. Μόλις, δηλαδή, φανεί ότι «είμαστε καλά παιδιά» στις αγορές, όχι μόνο υποθέτουν ότι θα διευκολυνθεί η αποπληρωμή του χρέους, αλλά ότι αυτόματα θα υπάρξει και ανάπτυξη. Πρόκειται για επανάληψη των συνταγών που οδήγησαν τη Δύση, και ιδιαίτερα έντονα την Ελλάδα, στη σημερινή κρίση. Διότι οι αγορές σε χώρες όπως είναι η Ελλάδα δεν διασφαλίζουν αυτόματα την ανάπτυξη. Χρειάζονται προς τούτο εργαλεία. Εργαλεία του δημόσιου τομέα, όπως είναι ισχυρός τραπεζικός πυλώνας. Ενίσχυση των κλάδων με ιδιαίτερη δυνατότητα ανάπτυξης, όπως των τροφών, του ορυκτού πλούτου, του τουρισμού, της κοινωνίας της πληροφορικής και των νέων τεχνολογιών καθώς και της παραδοσιακής ατμομηχανής της ελληνικής οικονομίας που είναι η οικοδομή.
Η κυβέρνηση οφείλει σήμερα κιόλας να σχεδιάσει ποιους κλάδους θα αναπτύξει η Ελλάδα την επόμενη δεκαετία. Ποια θέση επιθυμεί να καταλάβει η χώρα στον παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας. Ποια θα είναι η ειδίκευση που θα της δώσει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα έναντι τρίτων.
Διότι είναι μεγάλο λάθος αν νομίζει κανείς ότι η αποικοδόμηση του κοινωνικού κράτους και των μισθών/συντάξεων θα κάνει την Ελλάδα ανταγωνιστική. Αν ήταν έτσι, θα έπρεπε χώρες όπως το Μπανγκλαντές και το Μπουτάν να είναι οι πιο ανταγωνιστικές στον κόσμο.
Η κυβέρνηση οφείλει να σταματήσει να αντιμετωπίζει το σύνολο των προβλημάτων της χώρας μονοδιάστατα, ως προβλήματα χρέους. Ακόμα και για να αποπληρωθεί το χρέος πρέπει η χώρα να παράγει πλούτο. Όμως η Ελλάδα δεν διαθέτει επάρκεια παραγωγικής βάσης (δεν είναι ότι τη διαθέτει, αλλά δεν δουλεύει λόγω του χρέους). Γι' αυτό προτείνω να αναζητήσει η Ελλάδα την τροποποίηση του μνημονίου. Να υιοθετήσει την πρόταση του Ινστιτούτου Διεθνούς Οικονομίας του Κιέλου, που είναι εξάλλου επίσημος σύμβουλος της Μέρκελ: Να συνδεθεί η αποπληρωμή των χρεών και η κάλυψη των ελλειμμάτων με την πορεία ανάπτυξης της οικονομίας. Οσο καλύτερα θα πηγαίνει η τελευταία τόσο περισσότερα θα πληρώνει η χώρα, ενώ στην περίοδο της ύφεσης θα περιορίζονται οι πληρωμές.
*Συγγραφέας, καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιώς
Δημοσιεύθηκε στην ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 24/04/2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου